VEELGESTELDE VRAGEN
Wat zijn firmaperforaties of perfins?
U zult ze ongetwijfeld een keer zijn tegengekomen in een rondzendboekje, op een tentoonstelling of misschien wel in uw eigen collectie… een zegel met diverse kleine geperforeerde gaatjes.
Het zal u ook al zijn opgevallen dat deze gaatjes een letter, diverse letters of misschien wel een afbeelding vormen. Klopt dit dan heeft u naar alle waarschijnlijkheid een zegel met een firmaperforatie of (in het Engels) perfin.
Firmaperforatie is de gangbare Nederlandse benaming voor het Engelse woord perfin. Het meervoud is perfins, dit woord is afgeleid van perforated initials, vrij vertaald: geperforeerde initialen.
Waarom werden vroeger firmaporforaties gebruikt?
Vrijwel direct na de introductie van de postzegel in Engeland (1840) werden postzegels ook gebruikt als betaalmiddel. Het was namelijk gebruikelijk dat ongebruikte zegels konden worden ingewisseld bij het postkantoor tegen contant geld. Hierdoor ontstond een betalingscircuit. Zo werd het aantrekkelijk om (zonder toestemming) postzegels te bemachtigen op het werk en daarna in te leveren op het postkantoor.
Al gauw ontstond diefstal van de baas. Zeker in vroegere jaren was dit een welkome aanvulling op het dagloon.
Eerst werden zegels op de beeldzijde bedrukt met de firmanaam of afkortingen daarvan (overprints), ook werd “droogslag” (praegung) toegepast. Dit hielp onvoldoende en in 1868 is men veelal overgegaan tot het gebruik van de perforator om postzegels te voorzien van een definitief merkteken.
Wie was de uitvinder van de firmaperforatie?
Joseph Sloper: deze Engelsman, binnenhuisarchitect en tevens ingenieur, kwam op het geniale idee om een perforator te ontwikkelen die letters en/of tekens kon perforeren in postzegels. Sloper heeft veel ervaring opgedaan met het maken van perforators in allerlei vormen voor o.a. treinkaartjes. Op 13 maart 1868 werd voor het eerst het gebruik van een perforator voor het perforeren van postzegels met toestemming van de Engelse Post. Al snel werd het gebruik uitgebreid zowel in Engeland zelf als in andere landen.
In welke landen werden firmaperforaties gebruikt?
Naast Engeland zijn er ook in landen als Duitsland en de Verenigde Staten van Amerika zeer veel gebruikers geweest van de perforator. In Engeland zijn er ruim 24.000 verschillende gebruikers geweest. In Duitsland 20.000. In ruim 200 landen over de gehele wereld zijn firmaperforators gebruikt.
Ook Nederland kent zijn gebruikers, ruim 850 verschillende perforaties zijn er tot nu toe gevonden.
De catalogus van Perfins van Nederland en Overzeese Gebieden (door Jan L. Verhoeven en Nico van der Lee) geeft een duidelijk beeld van de gebruikers. Naast afbeeldingen van de perforaties zijn er ook gegevens van bijvoorbeeld gebruikersperiode en ook op welk zegel de perforatie bekend is (catalogusnummers van de NVPH speciale catalogus Nederland en OR).
Ook geeft de perfincatalogus een indicatie van de waarde van de perfins per NVPH-nummer.
Zie ook het artikel ‘Overzicht van het aantal landen en perfins’, onder Perfinpost/ Artikelen/ Algemeen.
Beschadigde zegels?
Vele verzamelaars hebben zegels met firmaperforaties vroeger geweerd uit hun eigen collectie(s)…. immers zegels met een gaatje erin zijn toch beschadigde zegels en beschadigde zegels horen niet thuis in de collectie. Deze gedachtegang is begrijpelijk, echter er zijn ook mensen die juist deze zegels zijn gaan verzamelen.
Er is het verhaal van een advocaat uit het westen van ons land die bij een destijds bekende postzegelpakketenleverancier ooit vuilniszakken vol met dit soort zegels kocht.
Inmiddels heeft dit verzamelgebied een enorme vlucht genomen. Niet alleen in Nederland maar ook internationaal. Ook op nationale- en internationale tentoonstellingen worden perfins volwaardig meegenomen in de beoordelingen. Dit is vroeger wel eens anders geweest.
Hoe ontstond de Perfin Club Nederland?
De vereniging geldt als een speciaalvereniging. Al gauw bleek dat deze oprichting geen overbodige luxe was. Vele geïnteresseerden meldden zich aan uit binnen en buitenland.
Naast vier bijeenkomsten per jaar wordt er een huisorgaan uitgegeven (de Perfinpost), is er voor leden een bibliotheek beschikbaar en bestaat er een clubveiling alleen voor leden. Het ledenaantal bedraagt circa 180, uit acht verschillende landen.